مطالعات برنامه درسی، آموزش، روانشناسی

سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است و مردم محلی غار را «کونه کوتر» یعنی لانه کبوتر نیز می‌نامند. دلیل این نامگذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است.

این غار در فهرست آثار طبیعی ملی ایران قرار دارد.

این غار یکی از معروف ترین جاذبه های طبیعی گردشگری استان آذربایجان غربی و بعد از غار علیصدر همدان و غار قوری قلعه پاوه سومین غار خشکی – آبی زیبا و جذاب ایران است.

مساحت داخلی غار سهولان حدود ششصد مترمربع است. تاریخ پیدایش غار احتمالاً به دوره دوم زمین شناسی برمی گردد. محتویات غار سنگ های آهکی است. پوشش سقف غار عمدتاً استالاگمیت های گل کلمی است که اشکال مختلفی را تجسم می کنند. به تأسی از سایر غارها، مسئولین غار اسامی مختلفی همچون: عروس دریایی، مارماهی، لاک پشت، توت فرنگی، سرِشیر، هواپیما،تاج خروس، خوشه انگور، پای فیل، توت فرنگی، سر دلفین و زبان مادر شوهر براین اشکال طبیعی گذاشته اند.

غار دارای دو دهانه است. برای بازدید از غار از یکی از دهانه ها وارد می شوید، پس از سوار شدن قایق و حدود ده دقیقه گردش در محوطه آبی غار از دهانه دیگر خارج می شوید. تقریباً در تمام غارها خفاش زندگی می کند اما آنچه این غار را از بسیاری غارهای دیگر متمایز می کند وجود تعداد زیادی کبوتر چاهی در غار است که آزادانه و بدون هیچ مزاحمتی در غار لانه ساخته و زندگی می کنند. به همین دلیل مردم محلی به این غار لانه کبوتر هم می گویند.

ارتفاع غار در برخی نواحی آن شاید به حدود 50 متر برسد. براساس گفته های راهنمای غار، عمق متوسط آب حدود 11 متر است اما نواحیی وجود دارد که عمق آب به 52 متر هم می رسد. ظاهراً مسیرهایی در زیر آب وجود دارد که تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است. آب زلال و دمای آن حدود 10 درجه سانتی گراد است. رطوبت هوا در حدود 80 درصد است. در برخی نواحی دالان هایی با عرض حداکثر 2 متر وجود دارد.  برپایه گفته های راهنما، در بخش خشکی غار گورهایی یافت شده است که احتمالاً مربوط به انسان هایی بوده است که در هنگام بروز جنگ هایی که در این منطقه رخ داده به غار پناه برده اند. همچنین وجود سنگ نگاره های مبهم و کشف تعدادی سفالینه در غار نشان از حضور انسان در این غار از دوره پارتیان به بعد دارد. این غار، همانند بسیاری از جاذبه های دیگر جهان سوم، در ابتدا توسط فرانسوی ها، انگلیسی ها و آمریکایی ها مورد بررسی و ثبت قرار گرفته است.

غار سهولان به همت شهرداری مهاباد و شرکت غار سهولان  آماده بهره برداری گردیده است. هرچند هنوز هم می شود امکانات و تأسیسات بیشتری به این حوزه گردشگری اضافه نمود. این غار در خرداد ماه سال 1379 به ثبت رسیده است.

موقعیت جغرافیایی:

استان آذربایجان غربی، شهرستان مهاباد.   " 19  '39   ْ36  شمالی و " 55 '56   ْ45  شرقی. ارتفاع از سطح دریا  1760 متر.

نحوه دسترسی:

غار سهولان در 43 کیلومتری جنوب شرقی شهر مهاباد قرار دارد. این غار با مرکز استان ( ارومیه ) 175 کیلومتر فاصله دارد. جاده مهاباد – بوکان یک بانده، کوهستانی با آسفالت مطلوب است. اگر از مهاباد به سمت بوکان حرکت فرمایید، بعد از سه راهی برهان، در حدود فاصله 40 کیلومتری به روستای عیسی کند می رسید. جاده انحرافی غار در سمت راست شما قرار دارد. از سه راهی تا غار حدود 4 کیلومتر فاصله است.

غار سهولان در فاصله 34 کیلومتری شمال غربی بوکان قرار دارد.

جاده مهاباد – بوکان و دره منتهی به غار سهولان خصوصاً در فصل بهار زیبا و دیدنی است.

امکانات رفاهی:

*  در محوطه نرسیده به غار پارکینگ نسبتاً بزرگی برای توقف خودرو وجود دارد. برای پارکینگ لازم است وجه پرداخت کنید.

*  نزدیکترین پمپ بنزین با غار 30 کیلومتر فاصله دارد.

*  سرویس بهداشتی نسبتاً قابل قبول است. توالت فرنگی برای بیماران و بازدیدکنندگان خارجی موجود نیست.

*  چند فروشگاه مواد غذایی، صنایع دستی، صوتی و تصویری و ... در محوطه وجود دارد.

*  رستوران و اغذیه فروشی موجود است.

*  آب آشامیدنی در دسترس است هرچند توصیه می شود آب آشامیدنی بهداشتی همراه خود داشته باشید.

*  از پارکینگ تا دهانه غار حدود سیصد متر فاصله است. ورودی و خروجی غار حدود 50 پله دارد.  این مکان برای سالمندان ناتوان،  بیماران با آرتروز پیشرفته زانو و بیماران با ناراحتی قلبی پیشرفته مناسب نمی باشد.

*  آنتن دهی تلفن همراه مطلوب است.

*  برای ورود به غار لازم است بلیط تهیه کنید.

*  بروشور یا موجود نیست یا تحویل نمی دهند. معمولاً شما را هدایت می کنند تا  سی دی غار را خریداری کنید.

*  درصورت قطع برق، اعماق غار فوق العاده تاریک می شود. توصیه می شود یک چراغ قوه کوچک همراه خود داشته باشید.

*  در محوطه بیرونی غار درخت یا سایه بان به مقدار نیاز ایام شلوغ وجود ندارد. اگر قصد دارید برای مدت طولانی در این محوطه بمانید، مراقب آفتاب سوختگی باشید.

*  هتل های قابل قبول جهت اقامت در شهرهای  مهاباد، سقز و ارومیه قرار دارند. لازم به توضیح است در روستای مجاور غار تعدادی سوئیت با اجاره بهای مناسب ساخته شده است که قابل استفاده می باشند. اسکان در چادر نیز در محوطه مقابل غار مقدور است.

 بهترین زمان بازدید:

این منطقه دارای زمستان های سردسیر است. احتمال وجود برف و یخ زدگی جاده وجود دارد. سرمای هوا در مسیری که لازم است پیاده تا غار طی نمود ممکن است آزاردهنده باشد. در فصول بهار، تابستان و نیمه اول پاییز به راحتی می توان از غار بازدید کرد. بهترین زمان بازدید ماه های اردیبهشت و خرداد است.

* توضیحات اضافه:

1- اگر به گردش در غار علاقه مند هستید توصیه می شود  غار علیصدر واقع در کبودرآهنگ همدان، غار کتله خور واقع در گرماب زنجان، غار قوری قلعه و اقع در پاوه کرمانشاه و غار کرفتو واقع در دیواندره سنندج را درهم بازدید فرمایید.

2- غار سهولان از مسیر بوکان – سقز حدود 100 کیلومتر با غار کرفتو فاصله دارد. اگر فرصت دارید حتماً از غار کرفتو بازدید فرمایید.

3- اگر به بازدید از نقاط باستانی ایران زمین علاقه مند هستید، تپه حسنلو در 10 کیلومتری شهر نقده و 45 کیلومتری شهر مهاباد، جمعاً 90 کیلومتر با غار سهولان فاصله دارد.